246447512 4609529389068410 5240254456121086778 n
 
#TimorLeste #UNTL #FCS #UNESCO #COVID19 #COVID19TL 26 Outubru 2021 - Univerisdade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) liuhusi Fakuldade Siénsia Sosiál (FSS) nia Departamentu Komunikasaun Sosial (DCS), koopera ho Komisaun Nasionál ba UNESCO no UNESCO husi Jakarta hodi fó formasaun ba estudante eskrita no elabora notísia bazeia ba jéneru.
 
241401738 4609529012401781 20108703722629940 n
 
242536020 4609527095735306 1186526241582725641 n
 
Iha Kampus Kaikoli UNTL nian, Díli (19/10), Diretór Akadémiku DCS, Profesór Marcelino Ximenes Magno, hateten, formasaun ne’e fahe ba parte rua, ida hetan formasaun kona-ba hakerek notísia no ida seluk hakerek notísia bazeia ba jéneru.
“Kooperasaun entre UNESCO ho UNTL-FCS liuhusi DCS ne’e iha grupu fó formasaun ba hakerek notísia nian, no grupu seluk Komisaun Nasionál Timor-Leste ba UNESCO fo formasaun ba estudante DCS nian kona-ba hakerek notísia iha sensibilidade jéneru nian” tenik Profesór Marcelino Magno.
 
242092431 4609526155735400 4421443719298255888 n 1
 
Iha fatin hanesan, Formadór husi Komisaun Nasionál ba UNESCO, Sra. Ana Maria Celina Fatima, hateten, durante formasaun distribui matéria ba estudante sira, esplika, no ikus hakerek notísia liga ho Jéneru.
“Formasaun ohin ne’e ko’alia kona-ba jéneru, liga ho materia ne’ebé ami esplika no ami se fó traballu atu sira hakerek notísia ruma ne’e tuir ida-ida nia hakarak liga ho igualdade jéneru”, tenik Sra Ana.
Kooperasaun ne’e fahe ba parte rua, hanesan UNESCO Jakarta ne’e mak fahe informasaun kona-ba hakerek notísia, no iha grupu seluk mak kooperasaun ho Komisaun Nasionál ba UNESCO mak fó formasaun kona-ba hakerek notísia bazeia ba Jéneru.
Formasaun ne’e hasoru malu entre formadór ho estudante sira to’o dala rua nulu ho durasaun oras haat kada loron, no hahú husi Outubru to’o Novembru.
Média UNTL 📝: Agostinho da Cruz e Silva
Foto 📷: Agostinho da Cruz & Arkivu DCS

Comment

241533600 4609478309073518 2695566002491068705 n
 
#TimorLeste #UNTL #MESSK #MS #COVID19 #COVID19TL 26 Outubru 2021 - Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) nia Magnífiku Reitór, Profesór dr. João Soares Martins, MPH, Ph.D, ho kualidade hanesan Koordenadór ba Kurríkulu Padraun Nasionál Saúde nian, ho Ministériu Ensinu Superior, Siénsia no Kultura (MESSK), realiza Semináriu ho tema “Consulta do Currículo Nacional para o Ensino Superior nas Áreas de Medicina e Ciências da Saúde em Timor-Leste”.
 
246612692 4609482122406470 4490660147852510731 n
 
242359382 4609479245740091 5965399546167687445 n
 
Iha Salaun Ian Martin UNAMET, Díli (22/10), Reitór hateten, objetivu husi Semináriu ne’e atu antisipa ba futuru, nune’e MESSK uza hanesan padraun ida ba Universidade sira ne’ebé atu loke kursu ruma, tenke kumpri kurríkulu padraun ne’ebé iha.
“Ami realiza Semináriu Nasionál ida ne’e, ami halo ba Ministériu Ensinu Superiór atu uza hanesan Padraun Nasionál ida, bainhira universidade sira atu loke kursu foun ruma, no mínimu tenke kumpri padraun ne’ebé iha” tenik Reitór.
 
241401128 4609481169073232 2025489447709471266 n
 
242542873 4609484709072878 3446896782529173366 n
 
Iha fatin hanesan, Reprezentante Ministériu Saúde, Diretór-Jerál Servisu Koorporativu, Sr. Marcelo Amaral, hateten, Ministériu Saúde nia prezensa ba Dezenvolvimentu Kurrikulár importante tebes nune’e bele asegura katak prosesu Akadémiku sira ne’ebé iha bele koresponde ba nesesidade nasaun nian.
“Universidade sira loke programa saúde nian no kada tinan graduandu sira husi saúde barak maibé merkadu menus, tanba ne’e presiza aposta liután sira-nia kapasidade liuhusi Kurrikulu Nasionál ne’e, hodi harii kompetisaun iha rai laran, rejionál no bele mós internasionál”, tenik Dr. MS.
 
246460319 4609485575739458 5390200930500238990 n
 
 
242349637 4609480462406636 4454420547485745141 n
 
Diretór mós hatutan, kurríkulu ne’e presiza diskute nune’e, rekursu ne’ebé prodús ona, bele prontidaun iha merkadu sira iha profisaun profisionál, no bele enkuadra legalmente iha instituisaun sira.
“Ita presiza diskuti asuntu sira hanesan ne’e, hodi eleva kapasidade estudante sira-nia prontidaun iha merkadu, maibé responsabilidade másimu ne’e iha MESSK no universidade sira, nune’e bele fó atensaun di’ak ba estudante sira” dehan Diretór-Jerál MS.
 
243123215 4609481642406518 3625248808053455871 n
 
241421871 4609483942406288 6398068267368143797 n
 
Partisipa iha Semináriu Nasionál ne’e, Visereitór, Proreitór, Diretór-Jerál, Diretór Nasional no espesialista sira husi área Medisina Siénsia no Saúde nian, inklui reprezentante husi instituisaun ensinu superiór sira iha Díli.
Média UNTL 📝: Leonia de A. da Costa
Foto 📷: Denilson A. Barros, Pio Belo Ximenes

Comment

UNTL HALAO ATIVIDADE PROSESAUN NO REZA TERSU HODI SELEBRA LORON PADROEIRU 1

#TimorLeste #UNTL #PRAPA #Covid19 #Covid19TL 25 Outubru 2021

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), nia Sívitas Akadémika tomak, hala’o aktividade prosisaun no reza tersu, hodi selebra Loron Padroeiru São João II, ne’ebé sai nu’udar mahein ba UNTL.

Aktividade refere, hala’o iha loron sexta-feira (22/10), hahú ho prosisaun husi Kampus Sentrál UNTL nian no remata iha Jardim 05 de Maio-Colmera, Díli.

Antes prosisaun, Proreitór ba Asuntu Provedoria no Akonsellamentu (PRAPA), Profesór Tomé Xavier Jerónimo, SH, MD, iha Kampus Sentrál UNTL nian, hateten katak, aktividade refere realiza hodi selebra loron São João II, ne’ebé nu’udar padroeiru UNTL nian, allemde ne’e realiza mos programa "Sexta-feira Saudável".

UNTL HALAO ATIVIDADE PROSESAUN NO REZA TERSU HODI SELEBRA LORON PADROEIRU 3

“Ita hahú prosisaun husi Kampus Sentrál bá to'o iha Gruta Jardim 5 de Maio hodi halo orasaun fiar nian ba Na’in-Feto hodi husu tulun ba sivitas akadémika sira.

Ita husu ba Na’in-Feto atu tau matan nafatin mai ita, nune’e Sívitas Akadémika sira, liuliu estudante bele hetan mahan, moris di’ak no eskola sei avansa ba oin hodi lori UNTL no Timor-Leste ba susesu, no ohin ita mós selebra ita-nia Padroeiru São João Paulo II nia loron, liuhusi adorasaun no prosisaun”, dehan Proreitór.

UNTL HALAO ATIVIDADE PROSESAUN NO REZA TERSU HODI SELEBRA LORON PADROEIRU 2

Atividade refere realiza tanba servisu hamutuk entre Proreitór ba Asuntu Provedoria no Akonsellamentu (PRAPA), Gabinete Visereitoria ba Asuntu Estudantís, no Asosiação das Mulheres Académicas (AMA-UNTL), no hetan partisipasaun husi Dekanu, Diretór-Jerál, Diretór Nasionál, Xefe Departamentu, Dosente, Funsionáriu inklui Estudante sira.

Média UNTL 📝 : Laurindo da Cruz Gomes
Foto 📷: Laurindo da Cruz Gomes

Comment

242276394 4607871829234166 5241278268567077462 n
#TimorLeste #UNTL #FMCS #COVID19# COVID19TL 25 Outubru 2021 - Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), liuhusi Fakuldade Medisina Siénsia Saúde (FMCS) nia Departamentu Parteira no Departamentu Enfermajen dezloka estudante na’in atus lima tolu nulu resin tolu (533) hala’o Prátika Klínika no Prátika Saúde Komunitária iha Munisípiu lima (5) hanesan: Covalima, Baucau, Ainaro, Bobonaro no Manatuto.
 
245769487 4607872192567463 1653452655444015214 n
 

246371013 4607873639233985 8615453728475710929 n

Dekanu FMCS nian, Profésor José Dionisio Ximenes, iha Kampus FMCS UNTL Kaikoli nian, Dili (25/10), hateten, liuhusi estájiu ne’e atu eleva estudante sira nia kapasidade no koñesimentu kona-ba abilidade téknika oinsá bele halo atendimentu ba pasiente no komunidade sira iha terenu.
“Estudante sira aprende no hakarak sai futuru profisionál tenke aprende oinsa prátika ho karakter komunidade nian no servisu ho komunidade, lideransa, inklui halo adaptasaun, espera katak sira bele aprende no haklaken servisu durante estájiu iha komunidade nia le’et”, tenik Dekanu FMCS.
 
241546506 4607876422567040 973981999124026436 n
 
248357719 4607875719233777 2647643342101797555 n
 
Iha fatin hanesan, estudante Departamentu Parteira, Julita Madeira Moniz, hateten, sei aplika koñesimentu ne’ebé hetan iha teoria, liuhusi prátika iha ospitál sira ne’ebé mak departamentu dezloka.
“Objetivu husi estájiu ne’e, ami atu ba implementa saida mak ami aprende tiha ona iha Universidade, liuliu iha área Parteira nian” dehan Julita.
 
245750907 4607872892567393 7633977433629830269 n
 
245937430 4607873839233965 7612030704023095762 n
 
Estájiariu Departamentu Enfermajen, Francisco António da Costa, dezeja katak, sei partilla matéria ne’ebé durante ne'e aprende hodi aplika iha terrenu hamutuk ho komunidade.
“Ami sei esforsu atu implementa planu ne’ebé diak iha komunidade nia le’et nomós lori komunidade hakbesik an ba fasilidade saúde nian” tenik estudante Francisco.
 
241479412 4607874649233884 1181290840846991436 n
 
247628427 4607872552567427 8473188766623613068 n
 
Estudante sira husi Departamentu Parteira hala’o Estájiu durante fulan tolu, iha Ospitál Referal Suai, Maubisse, Baucau no Maliana, nomós Departamentu Enfermajen sira ba hala’o estájiu durante fulan rua iha Munisípiu Manatuto, Postu Administrativu Laclo, Suku Laco Mesak no Uma Naruk.
Bazeia ba totál estudante etajiáriu 533 kompostu husi Departamentu Parteira (388) no Departamentu Enfermajen (145).
Média UNTL 📝: Denilson A. Barros
Foto 📷: Pio BeLo Ximenes

Comment

UNTL FCS DCS PROMOVE PESKIZA BENEFÍSIU PROGRAMA LNL IHA RÁDIU1

#TimorLeste #UNTL #CECA #FCS-DCS #COVID19 #COVID19TL 22 Outubru 2021
Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL) liuhusi Fakuldade Siénsia Sosiál (FCS) nia Departamentu Komunikasaun Sosiál (DCS) halo peskiza ho tópiku “Benefísiu Programa Labarik Nia Lian (LNL) iha Rádiu Komunidade Maliana (RCM) ba inan-aman sira iha suku Lahomea, Munisipiu Bobonaru”.

Peskiza refere realiza ho objetivu atu hatene Benefísiu Programa Labarik Nia Lian (LNL) iha Rádiu Komunidade Maliana (RCM) ba inan-aman, aplika métodu kuantitativa deskritiva, ho amostra na’in 30, ho durasaun fulan tolu (Jullu-Outubru 2020).

UNTL FCS DCS PROMOVE PESKIZA BENEFÍSIU PROGRAMA LNL IHA RÁDIU2

“Peskiza ne’ebé ha’u halo ne’e atu hatene benefísiu husi Programa LNL iha Rádiu Komunidade Maliana (RCM) ba inan aman sira iha suku Lahomea, asesu ka lae no notisia ne’ebé publika ne’e tuir duni target audiénsia sira-nian ka la’e liuliu iha programa ne’e”, tenik Peskizadora Elisensia da Costa Aires da Silva, iha Kolókiu ne’ebé promove husi CECA iha Auditóriu Liceu UNTL nian, Díli (21/10).

Peskizadora ne’e mós aprezenta katak, husi rezultadu ne’ebé mak hetan husi estudu ne’e rasik, inan aman sira kuaze hotu rona rádiu no husi konteúdu ne’ebé rona no aprende duni iha programa LNL hanesan maneira atu muda maneira komunikasaun di’ak ba oan sira.

“Peskiza ne’e mós hatudu katak inan-aman sira iha ona koñesimentu atu rona oan sira nia lian no hatene mós kona-ba prosesu rejistu moris oan sira bainhira moris mai”, hatutan.
Fonte ne’e mós konklui katak, programa ne’e iha LNL benefísiu maka’as ba inan-aman sira, haree husi parte morál no edukasaun nian, inan-aman sira mós bele hasa’e mentalidade no aumenta koñesimentu oan sira-nian hodi aprende.

“Inan-aman sira apresia ho Programa LNL ne’e no husu atu media liuliu rádiu komunidade bele promove liután atu hasa’e komunidade nia konsiénsia respeita oan sira-nia lian no sira-nia direitu sira”, tenik.

Elisensia mós detaille katak iha interese halo peskiza ho tópiku ne’e, bainhira partisipa hanesan estajiária iha liuhusi kooperasaun ne’ebé promove husi UNTL no UNICEF Timor-Leste no fasilita husi Sekrataria Estadu Komunikasaun (SEKOMS) ba iha rádiu komunidade sira.

UNTL FCS DCS PROMOVE PESKIZA BENEFÍSIU PROGRAMA LNL IHA RÁDIU3

Peskiza ne’e hala’o apoiu husi Profesór Marcelino Ximenes Magno, MA, ho kualidade hanesan Ko-autór, Profesora Maria Madalena Ximenes, L.Ed Ko-autora, no autora mak Elisensia da Costa Aires da Silva.

Partisipa iha aprezentasaun ne’e Diretór Centro de Estudos de Arte e Cultura (CECA), Profesór Doutór Vicente Paulino, Diretór DCS nian Profesór Marcelino Ximenes Magno, MA, dosente-investigadór, estudante DCS, no estudante sira husi Fakuldade Edukasaun, Arte no Umanidade no konvidadu sira.

Média UNTL 📝: Laurindo da Cruz Gomes
Foto 📷: Leonia de Araúju da Costa

Comment