WhatsApp Image 2020 08 12 at 11.52.47

 

#TimorLeste #UNTL #FA 11 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), liuhusi Fakuldade Agrikultura nia Departamentu Agro-Sosiu-Ekonomia (ASE), dezloka estudante na’in atus ida ruanulu resin ualu (128) ba Munisípiu Aileu hodi partisipa iha prátika-kampu kona-ba Sosiolojia Rurál.

“Prátika ne’ebé realiza ho objetivu atu lori sira ba iha baze atu implementa siénsia hamutuk ho inan-aman sira liuhusi identifika problema, buka solusaun no analiza informasaun sira mak hetan iha kampu hanesan referénsia fundamentál”, hateten Diretór Departamentu ASE, Profesór Mateus de Jesus Gomes, iha Kampus Sentrál UNTL nian (6/8), Díli.

Profesór Mateus salienta katak maske enfrenta dezafiu liga ho finansiamentu, inklui mós situasaun atuál liga ho COVID-19, maibé prátika-kampu ba estudante sira, importante tanba bele aprende husi komunidade iha área rurál.

“Iha ne’eba atu aprende buat ruma hosi inan aman sira ne’ebé iha knua hanesan buka’e liuhusi identifika dezafiu, analiza no buka solusaun sira liga ho produsaun agríkola nian no kompartila ho siénsia ne’ebé sira aprende ona iha Sosiolojia Rurál”, dehan Profesór Mateus.

Entretantu, pratikante Milenia Leonor de Carvalho Guteres Luis hateten, kona-ba materia ne’ebé aprende ona hodi partilla ba komunidade agrikultór sira iha área rurál no aprende mós husi referénsia ne’ebé hetan iha terrenu.

WhatsApp Image 2020 08 12 at 11.47.09

 

“Ami halo prátika-kampu ne’e, atu apar ho teoria sosiolojia rurál ne’ebé ami hetan ona durante prosesu apredizajen, atu hatene realidade no aplikasaun teoria nian ne’ebé ami hetan ona iha komunidade”, tenik Milenia.

Atividade prátika kampu refere partisipa husi estudante sira semestre tolu (3) nian na’in 128, ho durasaun loron haat no dezloka ba Munisípiu Aileu iha 5 Agostu 2020 liuba.

WhatsApp Image 2020 08 12 at 11.46.21

Média UNTL : Agostinho Ximenes da Cruz (estajiáriu)
Foto : Agostinho Ximenes da Cruz (estajiáriu)

Comment

WhatsApp Image 2020 08 11 at 17.40.00

 

 

#TimorLeste #UNTL #SEJD 11 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosae (UNTL) nia Magnífiku Reitór, Profesór Doutór Fransisco Miguel Martins, asina Protokolu Kooperasaun ho Sekretáriu Estadu Joventude no Desportu (SEJD), S.E. Enjeñeru Abrão Saldanha, iha Sala Videokonferensia, Kampus Sentrál UNTL, Dili, (11/08).

Protokolu kooperasaun refere ho objetivu atu apoiu rekursu umanu, fasilidade no formasaun ba universidade nasionál nia estudante sira husi Departamentu Ensinu Edukasaun Fizika i Desportu (DEEFD), Fakuldade Edukasaun, Arte no Umanidade (FEAH).

Iha diskursu Reitór UNTL nian hateten katak kooperasaun neebé halao ho SEJD importante tebes hodi apoiu formasaun iha área desportu nian no hasa'e estudante sira-nia kapasidade, tanba universidade prepara hela sira atu sai futuru profesór iha Timor-Leste nian.

“Ohin ita asina protokolu kooperasaun entre instituisaun públika rua (UNTL-SEJD) hodi formaliza atividade formasaun ba joven sira, liuliu konsentra iha prátika no ezersísiu ba Edukasaun Fízika no Desportu neebé sai poténsia ba ita-nia país ne'e", tenik Reitór.

 

WhatsApp Image 2020 08 11 at 17.39.57

Iha parte seluk Sekretáriu Estadu SEJD mós hateten katak iha kooperasaun nee atu hare liubá formasaun iha parte ne'ebé DEEFD presiza.

“Apoiu estudante sira hodi prepara tékniku iha área ne'ebé sira estuda no ba profesór sira bainhira tun ba eskola sira atu implementa, tanba ne'e ohin mai hamutuk ho UNTL hodi promove di’ak liután DEEFD", tenik Sekretáriu Estadu.

Kooperasaun ne'ebé formaliza ho SEJD sei apoiu rekursu umanu, nomós fasilidade balun, ne'ebé universidade nasionál nia DEEFD presiza nomós lori departamentu bele priense mós rekezitu sira husi Ajénsia Nasionál ba Avaliasaun no Akreditasaun Akadémika (ANAAA) iha avaliasaun programátika.WhatsApp Image 2020 08 11 at 17.40.02

 

Partisipa iha asinatura nee Proreitór sira, Dekanu, Vise-Dekanu, dosente no estudante sira, no parte SEJD nian, Diretór-Jerál no Diretór Nasionál sira hamutuk ho nia ekipa inklui konvidadu sira.

Média UNTL 📝 : João Bosco Alves (estajiáriu), Agostinho da Cruz e Silva
Foto 📷 : Moizes do Rego, Agostinho da Cruz e Silva, no João Bosco Alves (estajiáriu)

Comment

WhatsApp Image 2020 08 06 at 14.21.49

#TimorLeste #UNTL #COVID19 #COVID19TL 7 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), nia Koordenadora ba Ekipa Kontijénsia Prevensaun COVID-19 nian, Dra. Teresa António Madeira Soares, iha Kampus Sentrál UNTL nian (5/8), Díli, hateten katak, dezde inísiu COVID-19 🦠 tama iha Timor-Leste, universidade nasionál tau ona prioridade iha prevensaun ba sívitas akadémika tomak.

“Ita hatene katak UNTL mós hala’o esforsu makaas atu toma atensaun i koloka prioridade ba asuntu ne’e, entaun ita prepara komisaun ida ne’ebé toma konta loos de’it ba prevensaun surtu COVID-19 iha UNTL, no husi ne’ebá ita hahú hodi identifika lakuna sira ne’ebé iha no saida mak ita presiza hodi halo prevensaun másimu”, tenik Dra. Teresa.

Relasiona ho kazu pozitivu foun iha Timor-Leste, Proreitora ba Provedoria no Akonsellamentu (PRAPA) alerta ba sívitas akadémika tomak katak ita tenke kontinua kumpri regra sira prevensaun nian tuir rekomendasaun Ministériu Saúde (MS) no Organizasaun Mundial Saúde (OMS).

“Durante ne’e, UNTL nafatin ho kometimentu hodi prepara nesesidade hanesan torneira no sabaun fase-liman no nesesidade sira seluk, halo ijienizasaun no tuir regra sira ne’ebé indika husi (OMS)”, salienta Proreitora PRAPA.

Profesora Teresa husu ba sívitas akadémika tomak hanesan estudante, dosente no funsionáriu sira universidade nasionál nian atu tau atensaun ba idaidak nia an liuhusi mantein distansiamentu fíziku no halo tuir regra hotu prevensaun nian.

Ricardo Cosme Mateus Ximenes, hanesan estudante, mós kompromete atu kumpri regra hirak ne’ebé hatuur ona liuhusi uza máskara 😷, mantein distánsia 1-2 metru no fase-liman beibeik liuliu iha resintu kampus nian.

🔹 Mai hamutuk kontribui ba sívitas akadémika UNTL 🎓 livre nafatin husi COVID-19, liuhusi kumpre nafatin regra 4 tuir mai ne’e 💪 :
1️⃣ Uza máskara ho loloos molok tama no durante iha resintu UNTL;
2️⃣ Fase liman ho loloos, uza bee no sabaun;
3️⃣ Koko temperatura korporál molok tama iha resintu UNTL;
4️⃣ Mantein distansiamentu fíziku metru 1-2.

🔹 Ita-nia saúde no seguransa iha ita ida-idak nia liman 🖐️ :
✅ Kuida ita-nia an.
✅ Kuida ita-nia belun.
✅ Kuida ita-nia UNTL.
✅ Kuida ita-nia rai doben Timor-Leste 🇹🇱 .

Média UNTL 📝: Zita Menezes (Estajiária)
Foto 📷 : Agostinho Ximenes da Crus (Estajiáriu)

Comment

#TimorLeste #UNTL #FEAH 7 Agostu 2020

FEAJ

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) nia Fakuldade Edukasaun, Arte no Umanidade (FEAH) nia Vise-Dekanu Asuntu Akadémiku, ProfesórElvis Fernandes Brites da Cruz, iha Kampus Liceu-UNTL nian (5/8), Díli, hateten katak, tinan ida ne’e Fakuldade atualmente iha ona estudante finalista hamutuk rihun ida atus rua limanulu resin tolu (1253) ne’ebé preparadu ona atu ba estájiu.

"Ami iha Departamentu sia (9) ne’ebé mak atu tun agora ba estájiu hamutuk rihun ida atus rua limanulu resin tolu, ami halo ona survei ba eskola sira iha Díli laran no sira mós prontu atu simu estajiariu sira hodi hala’o estájiu pedagójiku", tenik Profesór Elvis.

Profesór Elvis haktuir tan atu forma profesór ho kualifikadu no prontu hala’o knaar iha área ne’ebé estuda ba, mak estudante sira tenki hala’o estajiu iha terrenu hodi aplika materia teoria ne’ebé sira aprende.

"Iha FEAH ami adota estájiu pedagójiku atu forma sira sai futuru professór ne’ebé ho kualifikadu iha area ne’ebé sira estuda ba, antes ne’e mós sira prátika beibeik ona iha sala-laran, hanesan halo planu ba aula, no domina métodu ensinu inklui siénsia ne’ebé estuda, bainhira sira komprende ona foin tun ba iha terrenu atu aplika", subliña Vise-Dekanu.

Eis-Diretór Departamentu Língua Ingleza ne’e mós enkoraja estajiáriu sira katak estájiu pedagójiku ne’e oportunidade di’ak atu haklean kuñesimentu liliu domina siénsia ne’ebé sira aprende ba.

“Hakarak hato’o ba futuru profesór sira katak, prátika pedagójiku ne'e oportunidade di’ak atu haklean no promove imi nia koñesimentu liuhusi domina siénsia ne’ebé aprende, hanesan maneira komunika ho estudante, hatudu dezenpeñu di’ak atu ajuda eskola ne’ebé imi sei lokaliza ba”, dehan Profesór Elvis.

Estajiáriu ne’ebe Fakuldade prepara ona husi total 1253 ne’e konstitui husi Departementu Ensinu Kímika (180 - provizóriu), Ensinu Matemátika (225), Ensinu Fízika (84), Ensinu Biolojia (154), Ensinu Edukasaun Fízika no Desportu (56 - provizóriu), Ensinu Dalen Tetun (84 - provizóriu), Ensinu Dalen Portugés (108), Ensinu Dalen Inglés (132) no Formasaun Profesór Ensinu Báziku (230).

Média UNTL 📝: Geraldino Pereira Magno (Estajiáriu)
Foto 📷: Rafael da Costa dos Reis (Estajiáriu)

Comment

Reitor inspesaun

#TimorLeste #UNTL 06 Agostu 2020

Magnífiku Reitór Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Profesór Doutór Francisco Miguel Martins, hamutuk ho Proreitór ba Asuntu Planu i Dezenvolvimentu Institusionál, Profesór Leonel da Silva Gregório Madeira, ho nia ekipa halo inspesaun datoluk (5/8) ba konstrusaun edifísiu tolu ne’ebé konstrui hela dadaun hodi haree direita progressu konstrusaun.

Magnífiku Reitór, Prefesór Doutór Francisco Miguel Martins, apresia ho esforsu empreza konstrutór sira, tanba demonstra progresu ne’ebé avansadu.

“Husi konstrusaun tolu, ida iha Kaikoli ne’e atinje ona 37.05% ne’ebé konstrui husi Kompañia Linier. Ha’u orgullu ho kompañia tanba ninia progresu lalais liu”, tenik Reitór.

Reitór hatutan katak, nia parte sei konvoka enkontru ho Kompañia Aitula iha semana oin, atu hare prosesu konstrusaun ba edifísiu rua ne’ebé mak nia parte responsável ba, tanba ninia progresu tarde liu.

“Edifísiu rua iha Fakuldade Ekonomia i Jestaun (FEJ) nomós iha Kampus Sentral ninia progresu tarde liu, ha’u sei bolu konstrutór sira iha kuarta semana oin ho ekipa tomak atu konvoka enkontru, hodi aselera prosesu ba konstrusaun refere” hatutan Reitór.

Porsentu ne’ebé edifísiu tolu ne’e atinje mak Kampus Sentral dadaun ho porsentu 26,34%, FEJ nian 24.205% no iha Kampus Kaikoli nian 37.05%.

Média UNTL 📝: Agostinho Da Cruz e Silva
Foto 📷: Agostinho Da Cruz e Silva

Comment