WhatsApp Image 2020 08 19 at 17.41.24 1

#TimorLeste #UNTL #UNWOMEN 21 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), nia Profesór Doutór Francisco Miguel Martins, kuarta-feira ne’e (19-08) iha Kampus Sentrál UNTL Díli, ho reprezentante UN Women nian iha Timor-Leste, Sra. Sumita Caminha, diskute kona-ba “Programa Kampus Seguru” (PKS) no aprezenta planu programa nian atu implementa iha UNTL.

Reitór UNTL nian hateten katak, parte UN Women iha Timor-Leste aprezenta planu kona-ba PKS nian ne’ebé sei implementa iha universidade nasionál.

"Ohin sira mai haree fila-fali ba MoU entre UNTL ho UN Women ne'ebé asina iha fulan Marsu 2020 kona-ba implementasaun PKS no aprezenta planu implementasaun programa nian", tenik Reitór.

WhatsApp Image 2020 08 19 at 17.41.21

Magnífiku Reitór mós akresenta katak iha ona matadalan ba implementasaun PKS nian, téknikamente sei responsabiliza husi Proreitóra ba Asuntu Provedoria no Akonsellamentu (PRAPA) UNTL nian, Dra. Teresa António Madeira Soares .

Iha fatin hanesan reprezentante UN Women nian hateten, iha enkontru koalia liu kona-ba akordu ne’ebé antes ne’e iha tiha ona liuliu implementasaun PKS.

“Ohin ami halo diskusaun kona-ba akordu ne’ebé asina tiha ona entre instituisaun rua, hodi diskute no haree oinsa bele implementa ba programa sira ne’ebé planeadu, tanba ne’e faze dahuluk sei halo peskiza ba resintu kampus UNTL tomak atu hatene kondisaun universidade nian hodi apar ho programa sira ne’ebé sei implementa”, hatutan reprezentante UN Women.

Aleinde PKS, UN Women sei apoiu mós rekursu balun ba Sentru Estudu Jéneru-UNTL, oferese formasaun ba Departamentu Komunikasaun Sosial nian no Departamentu Média i Komunikasaun UNTL nian, atu hasae liután sira-nia koñesimentu iha área Jornalismu nian.

WhatsApp Image 2020 08 19 at 17.41.24

Partisipa mós husi Proreitór ba Asuntu Kooperasaun, Profesór Doutór Eduardo Aniceto Serrão, parte UN Women nian Sra. Tereza Verdial (National Programe Officer Womens Economic Empowerment) no Hyeri Hyun (Gender Officer).

Média 📒: Agostinho da Cruz e Silva
Foto 📷 : Agostinho da Cruz e Silva

Comment

Feto foto
 
#TimorLeste #UNTL #FCS 19 Agostu 2020
Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Fakuldade Siénsias Sosiais (FCS), liuhusi Departamentu Relasaun Internasionál (DRI) nia ekipa futsál feto mak sai vensedór dahuluk iha kompetisaun desportu ho modalidade Futsál FCS CUP 2020, no futsál mane vensedór husi Departamentu Komunikasaun Sosiál (DKS).
 
Jogu refere realiza iha kampu futsál suku Vila-Verde, ho objektivu atu desenvolve talentu desportivu estudante sira, no hanesan mós meiu ba ekipa feto no mane hodi hametin lasu amizade entre estudante husi departamentu neen (6) mak eziste iha fakuldade.
 
Feto foto1
Relasiona ho jogu FCS-Cup 2020, Prezidente Komisaun, Candido Araujo da Silva, iha kampu futsál Vila Verde, Díli hateten katak jogu refere nu’udar meiu ida hodi hametin lasu amizade entre estudante sira FCS nian.
 
“Jogu FCS Cup ne’e realiza iha fulan marsu 2020 liubá, maibé tanba ho prezensa COVID-19 iha Timor-Leste entaun estende tiha, durante Estadu Emerjénsia, no reinisia fali iha 06 jullu no final iha loron 12 agostu. Jogo ne’e realiza hodi hametin lasu amizade entre estudante sira ne’ebé hamahan an iha fakuldade ne’e”, tenik Prezidente Komisaun.
 
Iha fatin hanesan, jogadór Silvestre Castro sente kontente no agradese tebes ba Fakuldade nia ekipa organizadora sira, tanba iha inisiativa hodi promove estudante sira nian talentu iha área desportu.
 
Feto foto2
“Ami sente kontente tebes tanba Fakuldade liuhusi nia Asosiasaun Akadémika Estudantil (AAE) iha inisiativa bele loke kompetisaun ida ne’e tanba bele promove talentu iha área desportu nian, maské okupa iha II lugar maibé demonstra duni ami nia relasaun amizade”, tenik Silvestre estudante husi Departamentu Komunikasaun Sosiál.
Iha fatin hanesan, reprezentante autoridade lokál Suku Vila-Verde nian, Sr. Joanico Albano Ximenes, ho kontente tebes, apresia FCS-UNTL ne’ebé realiza kompetisaun hodi anima mós komunidade sira.
 
“Ami konsellu suku mós fo apoiu tomak no prepara fatin ba sira, ami observa durante jogu hahú to’o agora la’o ho diak no anima tebes komunidade”, dehan Joanico.
Manan na’in ba kompetisaun refere mak hanesan, futsál-feto, dahuluk husi Departamentu Relasaun Internasionál, daruak husi Departamentu Administrasaun Públika no datoluk husi Departamentu Siénsia Politika. Embora manan na’in ba futsál-mane, ba dahuluk husi Departamentu Komunikasaun Sosial semestre 7, daruak husi Departamentu Komunikasaun Sosial semestre 3 no datoluk mak Politika Públika semestre 5.
 
Média UNTL 📒: Francisco Colo (estajiáriu)
Foto 📷 : Francisco Colo (estajiáriu)

Comment

WhatsApp Image 2020 08 17 at 13.03.05

#TimorLeste #UNTL #PPGP-UPDK 17 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Programa Pós-Graduasaun i Peskiza (PPGP), nia Unidade Produsaun i Diseminasaun Koñesimentu (UPDK) lansa livru “Ensino de Biologia em Timor-Leste: Perspetivas Teóricas e Práticas”, iha Auditóriu Liceu (13/08).

Reprezentante Magnífiku Reitór nian, Proreitór Asuntu Kooperasaun, Profesór Doutór Eduardo Aniceto Serrão, hateten katak universidade iha pilar 3 mak ensinu, peskiza no dedikasaun ba komunidade tanba ne’e livru refere demonstra profesór sira-nia papel ho inovasaun.

WhatsApp Image 2020 08 17 at 13.03.53

“Livru ne’ebé ohin lansa sai produtu profesór sira-nian liuliu autór sira hodi fortifika ensinu, ne’e importante tebes, iha dezenvolvimentu no inovasaun koñesimentu”, tenik Profesór Eduardo.

Proreitór ne’e mós kongratula peskizadór sira, ne’ebé dedika an hodi tau hamutuk liafuan ho ideia sira ne’ebé konstitui prodús livru refere, hanesan motivasaun ba autór sira hodi kontinua nafatin dezenvolve ba oin obra foun sira.

Koordenadór PPGP-UPDK nian, Profesór Doutór Vicente Paulino, hateten katak liuhusi prosesu lubuk ida, autór ida-idak aprezenta sira-nia artigu iha kolókiu hafoin organiza hajunta transforma sai livru ida.

“Prosesu elaborasaun ami konvida ho profesór sira hodi aprezenta testu ho kolókiu ne’ebé reorganiza hodi transforma sai livru ida, durante tinan tolu”, tenik Profesór Vicente.

Profesór Pedro Soares, Ex-Dekanu Fakuldade Edukasaun, Arte no Umanidade (FEAH) no dosente husi Departamentu Ensinu Biolojia FEAH, nu’udar kontribuidór ba livru refere deskreve parte importante sira ensinu biolojia nian no dezeja bele sai referénsia ba leitór sira.

“Iha livru ne’e ho nia konteúdu kompostu husi parte tolu: ko’alia kona-ba Língua Portugés, Ensinu Biolojia, Ensinu Biolojia Kontestu Globalizasaun Kuríkulu, no Espasu Edukativu”, dehan Profesór Pedro.

Edisaun no publikasaun organiza husi UPDK no dezeñu husi Profesór Alexandro Tomas Barbosa, no apoiu husi Profesora Patricia Siraldi.

Partisipa iha lansamentu refere Dekana Fakuldade Edukasaunm Arte no Umanidade (FEAH), Profesora Doutora Ana Cristina Silveira Soares, autór sira, dosente, no estudante inklui konvidadu sira.

Média UNTL https://static.xx.fbcdn.net/images/emoji.php/v9/tcc/1/16/1f4dd.png?_nc_eui2=AeHNRnu6O-mFGH2F8JmiGizQVsm2fAeLPjtWybZ8B4s-OxtsxO76r825ZcBhjIq7ri8")">📝: Jacob Pinto Guterres (estajiáriu)
Foto https://static.xx.fbcdn.net/images/emoji.php/v9/tde/1/16/1f4f8.png?_nc_eui2=AeELjkXV1sPv8LiE0NicgOkAAuijk7k2TP8C6KOTuTZM_yyM9E-2HVDSEPzDSgCwhYE")">📸 : Jacob Pinto Guterres & João Bosco (estajiáriu)

Comment

#TimorLeste #UNTL #FEJ 19 Agostu 2020WhatsApp Image 2020 08 18 at 16.01.59

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), nia Fakuldade Ekonomia no Jestaun (FEJ), liuhusi Estudante Hadomi Natureza (ESHANA), sei komemora aniversáriu loron FALINTIL ba da-45 iha Mindelu, abrigu saudozu Nicolau Lobato nia mate fatin, Posto Administrativu Turiskai, Munísipiu Manufahi.

Koordenadór ESHANA nian, Cesaltino da Silva Belo, iha Kampus FEJ nian, antes aranka ba Mindelu hateten katak, komemorasaun ba tinan ida ne’e sei selebra hamutuk ho komunidade sira iha Suku Mindelu Turiskai, lokál ne’ebé sai abrigu ba Saudozu Nicolau Lobato ho nia membru sira-nia mate fatin iha 31 dezembru 1978.

“Relasiona ho loron FALINTIL ba da-45 ne’e, ami grupu ESHANA hili suku Mindelu Turiskai hodi komemora loron importante ne’e hamutuk ho komunidade sira, tanba fatin ne’e abrigu ba saudozu Nicolau Lobato no nia fatin mate,” tenik koordenadór.

Estudante FEJ ne’e mós hatutan katak, atividade ne’ebé sei hala’o iha Suku Mindelu mak selebrasaun ba tinan 45 FALINTIL nian, halo peskiza ba istória saudozu Nicolau Lobato nian, ligadu ho aspetu sosiál, kultura no ekonómika, sei loke mós filmajen istóriku nomós sei sosializa informasaun konaba meiu-ambiente nian ba komunidade.

Estudante ne’e akresenta liután, atividade sira ne’e ho objetivu lori eventu nasionál sira atu hakbesik ba komunidade iha área rurál.

Média UNTL 📝 : Agostinho da Cruz e Silva
Foto 📷 : Arkivu ESHANA

Comment

IMG 3729

#TimorLeste #UNTL 13 Agostu 2020

Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL) nia Magnífiku Reitór, Profesór Doutór Francisco Miguel Martins, ho nia estrutura simu proposta husi reprezentante komunidade Munisípiu Baucau nian, Sr. José Viegas, ho nia ekipa ne’ebé husu atu loke ramu universidade nasionál nian iha parte leste.

IMG 3725

Hafoin simu tiha proposta, iha Kampus Sentrál UNTL nian, Díli, Reitór hateten katak universidade ho orgullu simu proposta refere, no pasu tuir mai sei ba aprezenta iha Konsellu Jestaun UNTL nian hodi diskute konteúdu dokumentu nian antes aprova.

“ Bainhira hetan ona aprovasaun, UNTL sei harii ekipa ida, hodi tun ba baze atu halo enkontru ho Prezidenti Munisípiu, Sr. António Augusto Guterres, no proponente sira inklui komunidade rasik bazeia ba dokumentu ne’ebé hato’o, inklui mós estudu viabilidade”, hateten Reitór UNTL.

Entretantu reprezentante komunidade Baucau nian, Sr. José Viegas, hateten katak, Universidade Nasionál to’o ona tempu hodi hakbesik liután ba komunidade.

“UNTL hanesan sentru kriasaun, difuzaun no promosaun kultura, siénsia no teknolojia, artikulasaun estudu no investigasaun, ho modu atu aumenta dezenvolvimentu umanu, nu’udar fatór estratéjiku ba dezenvolvimentu Timor-Leste”, dehan José Viegas.

Partisipa iha entrega proposta ne’e husi parte UNTL nian, Proreitór Asuntu Estudantíl, Profesór Zeferino Viegas Tilman, Diretór-Jerál Asuntu Akadémiku, Sr. Armindo Leto Fátima, Diretór Nasionál Rekursu Umanu, Sr. Agostinho Quelo, ekipa alumni-UNTIM, intelektual no reprezentante komunidade Baucau.

Média UNTL 📝 : Mateus Gonçalves
Foto 📷 : Mateus Gonçalves

Comment